een lekker objectief verhaal

Spin

“Mama, mama! Er zit echt een meeeeega spin op mijn kamer!”

Oei, denk ik, even moed verzamelen, potje mee, kaartje voor eronder… en hup, naar de mega spin. Op de kamer van mijn dochter zit in de hoek bij het plafond zo’n iele spin met bijna onzichtbare pootjes. Ik heb het even opgezocht, dat is dus een trilspin.

"Ach, is dat hem? Nou, kom maar dan, ik pak hem wel." "Iieeuw! Niet met je handen!" "Jawel schat, dit is maar een klein spinnetje, ik zet hem wel buiten."

Relatief of subjectief?

Wat je ziet in een spin, zie je op basis van je ervaring met spinnen. Na mijn ontmoeting met een jachtkrabspin vind ik een spin niet gauw meer groot. Voor een kind van 7 is een trilspin een grote spin. Mega zelfs. Groot is dus relatief. Je zou kunnen zeggen subjectief.

Net als bij deze spin, en de bijvoeglijke naamwoorden die we gebruiken om hem te omschrijven, omschrijven we aan elkaar talloze zaken op een dag. Vaak verpakken we de dingen die we zien in een verhaal, om zo onze ervaring met een ander te delen. Zoals ik al eerder schreef, zit in elk verhaal het perspectief van de verteller. Als ik aan jou vertel wat ik gezien heb, namelijk een iele kleine spin, dan is dat mijn blik op die spin. Daarmee is het niet een objectieve observatie van deze spin.

Verhalen zitten vol van de beleving van de verteller. Ze zijn dus nooit objectief, maar altijd geladen met de ervaring, de voorkeur en de stemming van de verteller. Dat maakt verhalen tot waardevol materiaal als je wilt weten hoe mensen naar de wereld kijken. Zonder dat we het zelf door hebben, geven we allerlei extra informatie aan de toehoorder van ons verhaal.

Ik maakte eens een schilderijtje van een landschap, op vakantie. Daarbij moest ik na lang niet schilderen weer oefenen met kijken naar de wereld die ik wilde weergeven. Dan merk je hoeveel lading je eigen blik heeft. Alleen al de keuze van mijn onderwerp geeft een letterlijke uitsnede van een beeld. Daarmee kies ik wat ik wil vertellen, of wil laten zien. Hoe precies ik ook schilder, het is nooit objectief. Het is wat ik zie. Een iele spin.